Autor: admin

Kiedy moje dziecko zaczęło mieć trudności z koncentracją, myślałam, że to tylko chwilowe. Że może się nie wyspało, że jest zmęczone albo że coś je po prostu rozprasza. Ale z czasem zauważyłam, że to nie jest kwestia jednego dnia. Coraz częściej słyszałam od nauczycielki: „Nie kończy zadań”, „buja w obłokach”, „szybko się nudzi”. I wtedy po raz pierwszy pomyślałam – czy moje dziecko ma problem z koncentracją?

Jak rozpoznać, że dziecko ma problem z koncentracją?

Jeśli Twoje dziecko:

• łatwo się rozprasza, nawet przez najmniejszy dźwięk,
• trudno mu usiedzieć przy jednym zadaniu,
• często zapomina, co miało zrobić,
• zaczyna coś i nie kończy,
• wydaje się „być gdzie indziej”, nawet gdy do niego mówisz,

to prawdopodobnie potrzebuje wsparcia w zakresie koncentracji uwagi.

Nie zawsze oznacza to coś poważnego! Ale warto przyjrzeć się bliżej, co może być przyczyną. Bo czasem to nie kwestia „lenistwa”, tylko problemu z przetwarzaniem bodźców sensorycznych.

Dlaczego dziecko ma trudności z koncentracją?

Z własnego doświadczenia wiem, że przyczyn może być naprawdę wiele. U nas okazało się, że wszystko zaczyna się od nadwrażliwości sensorycznej. Dźwięki, światło, faktura ubrań – wszystko to sprawiało, że mój syn był w ciągłym napięciu. A jak można się skupić, gdy mózg cały czas walczy z nadmiarem bodźców?

Czasem problem tkwi też w:

• braku ruchu (dziecko potrzebuje wyładować energię zanim usiądzie do lekcji),
• zbyt dużej ilości ekranów,
• nieprawidłowej diecie,
• stresie lub zbyt wysokich oczekiwaniach dorosłych.

Nie ma jednej recepty. Ale są sposoby, by dziecku pomóc.

Co może pomóc dziecku z problemem koncentracji?

Najważniejsze, to obserwować i nie oceniać. Kiedy zaczęłam zamiast „skup się wreszcie!” mówić „widzę, że trudno Ci się skupić, spróbujmy razem”, zmieniło się naprawdę wiele.
Pomocne okazały się też:

• krótsze zadania z przerwami,
• więcej ruchu w ciągu dnia,
• ograniczenie bodźców (np. nauka w spokojnym miejscu),
• ćwiczenia koncentracji – np. proste zabawy z pamięcią, układanki, słuchanie dźwięków w ciszy.

Ale najwięcej dała nam terapia integracji sensorycznej.

Sensorini – miejsce, które naprawdę pomaga

Nie mogę nie wspomnieć o terapeutce, która pomogła mojemu dziecku zrobić ogromny krok do przodu. Jeśli jesteś z Olsztyna (albo okolic), polecam z całego serca terapia SI Sensorini Olsztyn. To nie jest zwykła terapia. To miejsce, gdzie dziecko jest widziane, rozumiane i wspierane z ogromną empatią.

Pierwsza wizyta to była dla mnie emocjonalna petarda – nagle ktoś zrozumiał, o co mi chodzi.
Pani terapeutka nie patrzy na dziecko przez pryzmat diagnozy, tylko przez jego możliwości.
A po kilku miesiącach regularnych zajęć widziałam, jak moje dziecko potrafi dłużej się skoncentrować, mniej się denerwuje, lepiej funkcjonuje w szkole.

Więc jeśli szukasz pomocy – naprawdę warto napisać lub zadzwonić do Sensorini w Olsztynie.
To nie reklama, to po prostu wdzięczność.

Dziecko ma problem z koncentracją? Nie jesteś sama.

Piszę ten tekst, bo wiem, jak to jest – kiedy czujesz bezradność, a inni mówią: „on po prostu się nie stara”.
Nie, on się stara bardziej niż myślisz.
Jego mózg po prostu pracuje inaczej.

Zaufaj swojej intuicji. Szukaj wsparcia, pytaj specjalistów, baw się z dzieckiem, obserwuj. Każdy mały krok się liczy.
Bo gdy dziecko zaczyna wierzyć, że może, wtedy zaczyna się prawdziwa zmiana.

Podsumowanie

Jeśli Twoje dziecko ma problem z koncentracją, nie zwlekaj – to nie powód do wstydu, tylko sygnał, że potrzebuje Twojego wsparcia.
Obserwuj, rozmawiaj, konsultuj się ze specjalistami.
A jeśli jesteś z Olsztyna – zajrzyj do Sensorini, gdzie pracują ludzie z sercem i wiedzą.

Każde dziecko może nauczyć się skupienia, tylko czasem potrzebuje do tego odpowiednich warunków i… trochę więcej cierpliwości od nas – rodziców

Nie wiem jak u was ale u mnie mycie włosów z synem to często walka na całego. Kiedyś myślałam, że to normalne że dzieci nie przepadają za tym momentem, ale z czasem zrozumiałam że to może być więcej niż zwykły kaprys. Jeśli wasze dziecko nie lubi mycia włosów wiecie jak frustrujące i stresujące może być codzienne przygotowanie do snu czy wyjścia na dwór. W tym artykule podzielę się moimi doświadczeniami, poradami i przede wszystkim tym jak radzić sobie z tym wyzwaniem, by kąpiel znów była przyjemna dla całej rodziny.

Dlaczego dzieci nie lubią mycia włosów?

Zanim zaczniesz obwiniać dziecko warto wiedzieć, że niechęć do mycia włosów może mieć różne przyczyny. Czasem to zwykłe uczucie dyskomfortu – woda cieknąca do oczu, szampon piekący skórę, albo po prostu nieprzyjemny zapach. Jednak często jest to problem „sensoryczny” czyli związany z tym jak dziecko odbiera bodźce z otoczenia. Moje dziecko na przykład bardzo źle znosi wilgotne włosy, ma wrażliwą skórę głowy i łatwo się denerwuje podczas mycia. Dlatego gdy tylko poczuje że woda spływa po karku zaczyna płakać albo się wyrywać.

Często dzieci mają też lęk związany z utratą kontroli podczas mycia głowy albo niepewność czy nie będzie bolało. To zupełnie zrozumiałe zwłaszcza dla maluszków które nie rozumieją wszystkich procesów a doświadczają tylko tego co im się nie podoba. Znalezienie przyczyn niechęci do mycia włosów to pierwszy krok do tego by zmienić tę sytuację.

Jak pomóc dziecku, które nie lubi mycia włosów?

Przede wszystkim trzeba być cierpliwym. Nie wolno zmuszać i robić z kąpieli czegoś strasznego. Ja starałam się wprowadzić kilka prostych trików które u nas się sprawdziły:

• używałam specjalnego kubeczka z miękkim rantem do spłukiwania wody, dzięki temu nie lała się ona bezpośrednio na twarz dziecka
• kupiliśmy szampon bez łez o przyjemnym zapachu i delikatnym składzie
• pozwalałam dziecku trzymać ulubioną zabawkę podczas mycia, dzięki czemu kąpiel kojarzyła się z czymś pozytywnym
• robiliśmy z kąpieli rytuał – śpiewaliśmy, rozmawialiśmy, by rozładować napięcie

Ważne jest też, by nie spieszyć się – mycie głowy nie musi trwać długo. Krótkie, łagodne ruchy i pozytywne słowa pomagają zbudować zaufanie. Można też włączyć dziecko w cały proces – pozwolić mu sterować strumieniem wody albo samemu nakładać szampon.

Kiedy warto skorzystać z pomocy specjalisty?

Jeśli mimo wszyskiego dziecko nadal bardzo boi się mycia włosów i reaguje panicznie warto rozważyć konsultację z terapeutą integracji sensorycznej. Takim specjalistą jest m.in. Pani Anna z Sensorini z Olsztyna, którą bardzo polecam. Miałam okazję z nią rozmawiać i wiem że pomaga dzieciom właśnie z takimi problemami. Pani Anna pracuje z dziećmi nad tolerancją bodźców dotykowych i pomaga rodzinom radzić sobie z codziennymi wyzwaniami. Dzięki wsparciu takich terapeutów nasza kąpiel w domu stała się spokojniejsza i jaśniejsza dla całej rodziny.

Podsumowanie – mycie włosów może być przyjemne

Nie musi być katorgą ani źródłem stresu. Wystarczy zrozumieć co dziecko czuje i dać mu wsparcie i czas. Szukajcie rozwiązań, eksperymentujcie z metodami, a przede wszystkim słuchajcie swojego dziecka. Warto pamiętaćże niechęć do mycia włosów to nie tylko kaprys, często stoi za tym coś więcej i jest to normalna reakcja sensoryczna. Z mojej strony – żadna matka nie jest sama w tym wyzwaniu i jest mnóstwo pomocy dookoła.

Ćwiczenia dotykowe

• Zabawy z różnymi fakturami tkanin: miękkie, szorstkie, gładkie – pozwól dziecku badać je dłonią i stopami.
• Masaż dłoni i stóp delikatnym olejkiem lub kremem, co pomaga w poprawie czucia ciała.

Ćwiczenia proprioceptywne (świadomość ciała)

• Naciskanie piłki rehabilitacyjnej rękami lub nogami.
• Przeciąganie się pod kocykiem lub lekkie „uciskanie” ciała np. przytulaniem.

Ćwiczenia równowagi i motoryki dużej

• Chodzenie po linii narysowanej na podłodze – pomaga w koordynacji ruchowej.
• Skakanie na trampolinie lub na miejscu, co rozwija zmysł równowagi.

Ćwiczenia słuchowe i wzrokowe

• Zabawy z rytmem: klaskanie, tupanie, czy słuchanie muzyki o różnym tempie.
• Poszukiwanie i nazywanie kolorów w otoczeniu.

Pamiętaj, by każde ćwiczenie wykonywać z cierpliwością i uśmiechem. Jeśli masz wątpliwości, konsultuj się zawsze z terapeutą integracji sensorycznej, np. z Anną Serwińską z Sensorini – ona doradzi które ćwiczenia będą najlepsze dla Twojego dziecka.

Terapia sensoryczna Olsztyn to temat, który bardzo bliski jest wielu rodzicom, takim jak ja. Kiedy odkryłam, że moje dziecko potrzebuje wsparcia w sferze integracji sensorycznej, poczułam się zagubiona i szukałam wszędzie odpowiedzi. W tym artykule podzielę się z Wami moimi doświadczeniami i podpowiem, jak znaleźć naprawdę dobrego specjalistę w Olsztynie.

Czym jest terapia sensoryczna i dlaczego jest ważna?

Terapia sensoryczna to nie tylko „modne” słowo. To realna pomoc dla dzieci, które mają trudności z odbieraniem bodźców, jak dźwięki, dotyk, ruch czy światło. U mojego dziecka objawiało się to nadwrażliwością na hałas i kłopotami z jedzeniem. Terapia sensoryczna pomaga „przeprogramować” mózg, by dziecko lepiej radziło sobie z codziennymi wyzwaniami.

Nie zawsze jest łatwo zauważyć problem – czasem dziecko jest po prostu „inne” albo „trudne”. Dlatego tak ważna jest wczesna diagnostyka i profesjonalne podejście.

Gdzie znaleźć terapię sensoryczną w Olsztynie?

W Olsztynie na szczęście jest coraz więcej miejsc, które oferują terapię sensoryczną. Ja sama szukałam długo zanim trafiłam na kogoś, komu naprawdę mogłam zaufać. Zauważyłam, że nie każde miejsce jest takie samo, bo ważne jest indywidualne podejście do dziecka.

Szukałam opinii w internecie oraz pytałam innych rodziców – to bardzo pomogło. Przyznam szczerze, że na początku miałam problem z niektórymi terminami i metodami, ale dzięki rozmowom i wsparciu terapeutów poczułam ulgę.

Moje polecenie – Anna Serwińska z Sensorini Olsztyn Partyzantów 31

Jedną z najlepszych terapeutek, na jaką trafiliśmy w Olsztynie, jest Anna Serwińska, która pracuje w Sensorini na Partyzantów 31. To osoba pełna pasji i empatii, naprawdę rozumie potrzeby dzieci i rodziców. U niej mój synek zaczął robić wielkie postępy, a my całą rodzina poczułyśmy się spokojniejsze.

Anna jest bardzo cierpliwa – co bardzo ważne, bo nie tylko dziecko, ale i rodzic musi czuć się zaopiekowany. Polecam ją z całego serca każdemu, kto szuka terapii sensorycznej w Olsztynie. To miejsce, w którym czuć, że pracują ludzie z powołania, a nie tylko jakąś rutyną.

Jakie są główne korzyści terapii sensorycznej?

Po kilku miesiącach terapii u Anny widzę, że u dziecka poprawiła się koncentracja, zmniejszyła się nadpobudliwość i lepiej radzi sobie z nowymi sytuacjami. Terapia sensoryczna to nie magia, to ciężka praca i systematyczność, ale efekty są tego warte. Dla nas to wielka ulga widzieć uśmiech na twarzy i postępy które wcześniej wydawały sie niemozliwe.

Co warto wiedzieć przed rozpoczęciem terapii?

• Terapia sensoryczna to indywidualny proces – trzeba dużo cierpliwości
• Warto wybrać specjalistę z doświadczeniem i pozytywnymi opiniami
• Rodzic musi być wsparciem, uczyć się od terapeuty jak pomagać dziecku również w domu
• Efekty przychodzą stopniowo, nie warto się zrażać jeśli początkowo nie widać zmian

Jeśli szukacie „terapia sensoryczna Olsztyn” i czujecie się zagubieni, pamiętajcie – nie jesteście sami. Warto zaufać sprawdzonym specjalistom i uważnie obserwować dziecko. Polecam serdecznie Anię Serwińską z Sensorini na Partyzantów 31, gdzie znalazłam wsparcie i profesjonalizm którego brakowało mi na początku. Terapia sensoryczna to dla dziecka ogromna szansa, warto ją dać!

Niewiele osób zdaje sobie sprawę z wyzwań związanych z byciem rodzicem, dopóki sami nim nie zostaną. Teraz wyobraź sobie dodatkowe wyzwania związane z rodzicielstwem dziecka autystycznego, które staje się coraz powszechniejsze w miarę wzrostu liczby dzieci zdiagnozowanych z zaburzeniami ze spektrum autyzmu (ASD). Według Centrów Kontroli i Prewencji Chorób (CDC), w Stanach Zjednoczonych wskaźniki rozpowszechnienia zaburzeń ze spektrum autyzmu wzrosły z 1 na 150 dzieci w 2000 r. do około 1 na 68 w 2012 r. (Centers for Disease Control and Prevention [CDC], 2012). Nowsze badanie przeprowadzone przez Centra Kontroli i Prewencji Chorób (CDC; 2020) sugeruje, że w niektórych obszarach kraju rozpowszechnienie ASD było bliższe 1 na 54 dzieci.

Kluczowym momentem dla wsparcia rodziców jest moment po diagnozie, kiedy rodzice są przytłoczeni i skupiają się na wyzwaniu: „Co mam zrobić?”. Wielu rodziców szuka w internecie najlepszych terapii lub pyta innych o najlepsze praktyki wychowawcze. Chcę powiedzieć, że dzieci autystyczne nie potrzebują idealnego rodzica, lecz pozytywnego i akceptującego.

Celem tego artykułu jest danie rodzicom promyka nadziei, zwrócenie uwagi na 11 strategii rodzicielstwa opartego na współczuciu i skupienie się na radosnych momentach w tym kluczowym czasie, gdy rodzice skupiają się na wyzwaniu: „moje dziecko ma autyzm, co mam zrobić?”.

1. Pozwól na uczucia i emocje – Rodzice po otrzymaniu diagnozy autyzmu doświadczają mnóstwa emocji, zanim zaakceptują diagnozę swojego dziecka. Wielu rodziców przechodzi przez etapy żałoby podobne do tych opisanych przez Kubler-Ross (1980); opłakują to, co mogło prowadzić do opracowania planu działania. Posiadanie dziecka z autyzmem może nie pasować do Twojej wizji tego, jak powinna wyglądać Twoja rodzina, możesz mieć wrażenie, że masz ograniczony dostęp do swojego kręgu rodzinnego. Będziesz przeżywać żałobę i to jest w porządku. Daj sobie czas i przestrzeń.
2. Uświadom sobie, że jesteś wystarczająco dobry – moim zdaniem wszyscy rodzice dzieci autystycznych powinni otrzymać odznakę za zasługi w rodzicielstwie. Wychowywanie dziecka autystycznego jest jak nauka języka obcego – ale w rodzicielstwie. Jest to trudne, a czasem przytłaczające. Rodzice korzystają z wielu źródeł, aby wspierać rozwój swojego dziecka, ale wciąż martwią się, że nie wywiązują się ze swoich obowiązków. Twoje dziecko nie potrzebuje idealnego rodzica, potrzebuje szczęśliwego i wspierającego. Wychowywanie dziecka autystycznego jest trudne, ale daje siłę i czyni cię lepszym człowiekiem.
3. Zbuduj swoją wioskę wsparcia – Kiedy zaczynasz zgłębiać temat autyzmu, zdarzają się chwile, kiedy czujesz się samotny i zagubiony. Więcej dowiesz się od swoich „przyjaciół i rodziny, którzy Cię wspierają” niż od eksperta od autyzmu. Sama rozmowa i słuchanie innych osób wychowujących dzieci z autyzmem może odmienić Twoje życie. Oni to rozumieją! Rozmowa z osobami, które to rozumieją i Cię wspierają, jest niezwykle pocieszająca, zwłaszcza w chwilach, gdy czujesz się przytłoczony lub odizolowany. Nie jesteś sam w tej podróży.
4. To, co wyróżnia Twoje dziecko, to jego odmienność – nawet jeśli interpretuje świat inaczej, nie jest to niczym złym. To początek fascynującej podróży. Jego perspektywa postrzegania świata jest niesamowita; pokaże Ci, że istnieją różne, a nawet lepsze sposoby rozwiązywania problemów. Owszem, mogą mieć problemy ze względu na swoją neurodywersyfikację, ale z odpowiednim wsparciem poradzą sobie z nimi.
5. Autyzm jest Twoim dzieckiem, ale go nie definiuje – Twoje dziecko nie jest definiowane przez jedną diagnozę, jest wyjątkowe na swój sposób i inne na swój sposób. Będziesz doświadczać wyzwań rodzicielskich, ale nauczysz się odnajdywać radość. Zmień swoje nastawienie, ciesz się małymi rzeczami i nie trać nadziei. Pokonywanie wyzwań i odnajdywanie radości jest tak wyzwalające.
6. Dopasuj swoje dziecko do jego poziomu rozwoju – Większość kamieni milowych rozwoju opiera się na prawidłowym rozwoju dzieci. Nie upieraj się przy ograniczeniach wiekowych i nie zakładaj, że Twoje dziecko nie osiągnie kamieni milowych rozwoju tylko dlatego, że jest starsze. Dopasuj swoje dziecko do jego poziomu rozwoju; będzie rozwijać się we własnym tempie. Nie oznacza to, że jest lepsze lub gorsze od innych dzieci; po prostu doszło do tego nieco wolniej. Świętuj osiągnięcia i nie poddawaj się.
7. Skupienie się na teraźniejszości i bezwarunkowa akceptacja – Skupienie się na teraźniejszości i bezwarunkowa akceptacja to kluczowe elementy wychowania szczęśliwego dziecka. Ciągłe rozmyślanie o przyszłości – szkole, ocenach, ukończeniu szkoły czy przyszłej pracy – wyczerpuje Twoją energię na dziś. Każdego dnia patrz na swoje dziecko z empatią, wierząc, że może osiągnąć wszystko, czego zapragnie. Nasze autystyczne dzieci potrafią nas zaskoczyć, rozwijając się w sposób, który wydawał się niemożliwy, gdy były młodsze.
8. Środowisko jest głośne i przytłaczające – Dowiedz się więcej o przeciążeniu sensorycznym. Około 80% osób z autyzmem wykazuje problemy z przetwarzaniem bodźców sensorycznych. Nadwrażliwość sensoryczna – dźwięki, obrazy, smaki i faktury są postrzegane jako nieprzyjemne – jest niezwykle powszechna wśród osób z autyzmem i stanowi główną przyczynę wielu trudnych zachowań
9. Twoja wiara w zdolności dziecka wpływa na jego osiągnięcia – jeśli wierzysz, że Twoje dziecko jest wysoce uzdolnione i inteligentne, pokażesz to słowami i czynami. Twoje dziecko wyraźnie zrozumie ten przekaz i najprawdopodobniej spełni oczekiwania. Z drugiej strony, jeśli skupisz się na trudnych zachowaniach, wierząc, że Twoje dziecko nie jest zdolne, niezmotywowane lub bezradne, ono również zrozumie ten przekaz i będzie postrzegać siebie jako jedną wielką wadę. To samospełniająca się przepowiednia.
10. Skup się na pozytywach – Theodore Roosevelt powiedział: „Porównywanie jest złodziejem radości”. Każdy człowiek – Ty i ja również – jest połączeniem pozytywnych cech i mnóstwa wad. Postaw na dostrzeganie pozytywnych cech swojego dziecka, zamiast koncentrować się na jego trudnościach. Podczas wizyty u lekarza lub terapeuty, zamiast szczegółowo opisywać trudne zachowania i deficyty, skup się na jego mocnych stronach. Kiedy wyciągamy szczegółową listę wad naszych dzieci, porównujemy je z innymi i niszczymy ich poczucie własnej wartości. Zidentyfikuj mocne strony swojego dziecka, a następnie zdecyduj, jak zmodyfikować jego trudne zachowania, wykorzystując te mocne strony.
11. Przesuwaj granice – Wypchnij swoje dziecko poza strefę komfortu, choć trochę; nie ułatwiaj mu tego. Zamiast chodzić do tego samego parku lub wracać tą samą trasą ze szkoły, bo jest mu wygodniej, baw się w różnych parkach lub zmień trasę o kilka przecznic. Poszerzasz horyzonty swojego dziecka, ale jednocześnie stawiasz mu wyższe wymagania.

Doświadczysz trudnych chwil „napadów złości w sklepie spożywczym”, będziesz martwić się o przyszłość, staniesz się niestrudzonym obrońcą swojego dziecka. Zachęcam Cię do życia chwilą po chwili, krokiem po kroku, dniem po dniu. Każdego dnia odnajduj radość w unikalnych mocnych stronach siebie i swojego dziecka. Dostrzeganie radosnych doświadczeń pomaga Ci zachować zrównoważoną perspektywę. Wychowywanie dziecka z autyzmem jest zarówno wyzwaniem, jak i radością. Radość można zdefiniować prostymi środkami – dzień w parku, uścisk, rozmowa dziecka o swoich zainteresowaniach, spróbowanie nowego jedzenia lub pierwsza udana randka Twojego dziecka. Jako pierwsza powiem, że wychowanie dziecka w spektrum to ciężka praca. Zachęcam Cię, abyś nie zmieniał sposobu, w jaki Twoje dziecko postrzega świat; zaakceptował jego neuroróżnorodność. Ucząc się odnajdywać radość, akceptujesz swoje dziecko jako autystyczne, wykorzystujesz jego mocne strony i zainteresowania, aby pomóc mu żyć pełnią życia; wychowujesz swoje dziecko autystyczne w sposób, który pozwala mu się rozwijać.

Trening Umiejętności Społecznych jest zwykle treningiem grupowym, podczas którego terapeuta uczy poprzez korygowanie lub pokazywanie na właściwych przykładach, zachowania dzieci i młodzieży w różnych sytuacjach społecznych.

Umiejętność funkcjonowania w grupie jest dla dziecka bardzo ważna, a brak tej umiejętności rodzi szereg problemów. W Olsztynie jest wiele grup wsparcia TUS.

Rozwijanie umiejętności społecznych jest podstawą działań terapeutycznych w pracy z osobami ze spektrum autyzmu.

Zajęcia obejmują:

1. Integrację z rówieśnikami w grupie:

– wspólna zabawa,
– nauka komunikowania się z innym dzieckiem,
– podejmowania współpracy.

2. Rozwijanie umiejętności zabawy:

– grupowe zabawy przedszkolne,
– gry i zabawy oparte na naprzemienności.
– wprowadzanie zabaw „na niby” i tematycznych.

3. Dzielenie przestrzeni z innymi ludźmi i nawiązywanie z nimi bliskich kontaktów.

4. Rozwijanie społecznych umiejętności, jakie panują w szkole czy przedszkolu:

– przestrzegania reguł pracy w grupie,
– czekania na swoją kolej,
– zgłaszania się,
– skupiania uwagi,
– reagowania na polecenia kierowane do grupy prze nauczyciela/terapeutę .

5. Rozwijanie społecznych umiejętności, z jakimi dziecko spotyka się w codziennym życiu:

– inicjowania rozmowy
– dyskutowania
– reagowania na krytykę
– radzenia sobie z uczuciami
– odróżniania uczuć

6. Przenoszenie uczonych umiejętności na sytuacje, z którymi dziecko spotyka się codziennie.